Als student – en als (toekomstig) docent – moet je veel presenteren. Sommigen doen dat haast van nature vloeiend en boeiend, maar anderen hakkelen al zwetend en bibberend door hun presentatie. Zij voelen zich bijvoorbeeld ongemakkelijk voor een grote groep, zijn onzeker over hun taalvaardigheid en/of hebben last van podiumvrees. Voor die groep kan het helpen om in virtual reality te oefenen met presentaties: in een veilige maar authentieke omgeving.
Het Instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht heeft de afgelopen jaren, onder leiding van promovendus Stan van Ginkel, onderzoek gedaan naar het bevorderen van presentatievaardigheden, leren in Virtual Reality (VR) en de toekomst van opleidingen door gebruik van VR en Augmented Reality (AR). Aan de hand van dat onderzoek zijn diverse ontwikkelprincipes geformuleerd voor instructie, leeractiviteiten en toetsstrategieën. De onderzoekers zijn momenteel bezig om de principes te verwerken in een werkende VR-omgeving. Daarvoor zijn gesprekken gaande met de mensen achter de VR-presentatietool Speech Support, om deze verder te ontwikkelen aan de hand van lopend onderzoek. Nuttige bevindingen worden daarmee gelijk verwerkt in de omgeving.
In Speech Support presenteert de student, met een VR-bril op, voor een virtueel publiek, terwijl de docent als moderator interventies pleegt. Naderhand kun je samen de presentatie bespreken aan de hand van analyses. De tool is dan ook speciaal ontwikkeld om presentatievaardigheden te trainen, vanuit een vertrouwde omgeving (bijvoorbeeld een lokaal of overlegruimte). De spreker zet de VR-bril (met microfoon en oortjes) op en houdt in beide handen een controller die de beweeglijkheid van de spreker registreert. De docent zet intussen de omgeving klaar. Er zijn momenteel twee omgevingen beschikbaar: de spreker ziet zichzelf op een poppodium of in een klaslokaal staan. Vol verwachting kijkt het virtuele publiek toe – of juist niet: de docent kan het publiek beïnvloeden. Wat doet het met een spreker als het publiek met elkaar gaat praten en niet meer luistert? Hoe reageert de spreker op een mobiele telefoon die plotseling afgaat? En wat doet het met je als het publiek voor je klapt?
Na afloop bekijk je samen de presentatie terug, vanaf een online dashboard. Je kunt bijvoorbeeld laten zien of er sprake is van variatie in stemvolume en -hoogte: praat de student in alle zenuwachtigheid heel monotoon of is de presentatie veel levendiger dan de student zelf ervaart? Doordat er verschillende cameraperspectieven mogelijk zijn, kun je (aan de hand van de bewegingen die de controllers hebben geregistreerd) ook laten zien of iemand als een verschrikt vogeltje stokstijf blijft staan of dat het publiek haast misselijk wordt van de heftige armbewegingen. Bij sommigen leidt de analyse tot een groter zelfvertrouwen, terwijl anderen heel scherp zien hoe zij zich nog verder kunnen ontwikkelen. De student kan de opname op een later moment nog eens terugkijken. Je kunt zodoende een heel traject opzetten waarin de ontwikkeling in de tijd zichtbaar wordt.
Studentenzaken beschikt over een VR-bril, een speciale laptop (met extra veel rekenkracht voor de software) en proeflicenties voor Speech Support. Uit een eerste pilot met de software bleek dat vooral de interventie met de mobiele telefoon erg nuttig was. De studenten, van de faculteit Techniek en van het Taal- en Schakeltraject, reageerden wel heel verschillend: sommigen besloten onverstoorbaar door te gaan met hun verhaal, anderen werden even van hun stuk gebracht maar pakten al snel de draad weer op. En een student wees zelfs heel bestraffend naar de dader: “Zet jij eens heel snel je telefoon uit!”
Zowel FOO als de Interfacultaire Lerarenopleidingen (ILO) van de UvA gaan waarschijnlijk meewerken aan een trial, terwijl Studentenzaken Speech Support in studiejaar 2018-2019 wil inzetten in het curriculum van het Taal- en Schakeltraject.
Meer lezen?
Een eerdere versie van dit artikel van Carla Stiekema is verschenen op de site van het taalteam van Studentenzaken.
Je hebt nog geen lijsten, maak er eerst een aan.